Büyüme Hormonu Tedavisi




Büyüme Hormonu tedavisi boyu kısa olan çocuklarda belirli şartlar ve tetkikler yapıldıktan sonra, çocuk hekimi tarafından boy uzaması için verilen hormonal bir tedavi şeklidir.

Büyüme hormonu eksikliği (BHE) nedir?

Vücudumuzda organların birbiri ile haberleşmesini ve genel hücre faaliyetlerini düzenleyen aracı moleküller vardır. Bunlara hormon diyoruz. Büyüme hormonu da vücudumuzdaki pek çok hormondan biridir. Bu hormon beyinde bulunan hipotalamus ve hipofiz bölgelerince üretim ve düzenlemesi yapılarak kana salgılanır. Büyüme hormonunun rolü kemik, kas ve organların büyümesini kontrol etmektir. Büyüme Hormonu Eksikliği (BHE), hipofiz bezinin yeterli düzeyde büyüme hormonu üretememesi sonucu ortaya çıkar. Bu eksiklik bazen ağır (tama yakın), bazen ise kısmi (hafif)’dir.

Büyüme hormonu eksikliğinin nedenleri nelerdir?

Büyüme Hormonu Eksikliğinin değişik nedenleri vardır; fakat birçok olguda altta yatan neden tam olarak saptanamaz. Bazen BHE kalıtsal (genetik) nedenli olabilir. Bazen doğum esnasında hipofiz bezinde hasar olmasından dolayı ortaya çıkar. Bazen de şiddetli kafa travması, beyindeki tümör, kist, enfeksiyon, ışın tedavisi gibi nedenlerle hipotalamus ve hipofiz bezinin zarar görmesi, zedelenmesi sonucu ortaya çıkar.

Büyüme hormonu eksikliğinin belirtileri nelerdir?

Büyüme Hormonu Eksikliği olan çocuklardaki en önemli bulgu, boy kısalığı ve yıllık uzama hızının ya­şa göre normalden düş­ük olmasıdır. Normal uzama hızı yaş­a göre değiş­mekle birlikte, 4-9 yaş arası çocuklarda 5 cm ve üzerindedir. Ayrıca çocuğun büyüme eğrisinde yaş­a göre %3’ün altında olması, pantolon ve elbise boylarının değiş­memesi gibi belirti ve bulgular söz konusu olabilir. Büyüme Hormonu Eksikliğinde çocuğun boya göre kilosu genellikle normaldir, hatta biraz göbek çevresinde yağlanma olabilir. BHE’nin nedeni kafa içindeki olaylar ise buna ait belirtiler de baş ağrısı, görme sorunları bulunabilir.

Büyüme hormonu eksikliği tanısı nasıl konur?

Boy kısalığının birçok nedeni vardır ve boy kısalığı nedeniyle doktora başvuran çocukların sadece bir kısmında “Büyüme Hormonu Eksikliği” söz konusudur. Büyüme Hormonu Eksikliği olan çocukların tanısında öncelikle çocuk belli bir süre izlenerek yıllık büyüme hızı saptanır. Bu hız yetersiz ise bazı tarama testleri (tam kan, biyokimya, tiroid fonksiyonları, kemik yaşı grafisi) ve büyüme hormonunu değerlendirmeye yönelik testler yapılır. Büyüme hormonu normalde özellikle uykuda olmak üzere gün ve gece boyunca atımlar halinde salgılanır, aralarda ise ölçülemeyecek kadar düşüktür.

Büyüme hormonunun boy artışını doğrudan etkileyen bir hormondur. Büyüme hormonu beyindeki hipofiz bezinden salgılanır. Beyindeki hipofiz bezi bazı durumlarda büyüme hormonunu salgılayamaz veya az salgılar. Büyüme hormonu eksikliği ile beraber hipofizden salgılanan diğer hormonlar da eksik olabilir. Bu durumun sebebi doğumsal olabileceği gibi, ikiz gebelik, bebeğin doğum sırasında makat gelişi ya da şiddetli kafa yaralanması, menenjit gibi bir hastalık nedeniyle beynin hasar görmesi, ışın tedavisi veya tümörler nedeniyle büyüme hormonu eksikliği olabilir.

Ayrıca sebebi belli olmadan salgılanmada bozuklukta görülebilir. Büyüme hormonu eksikliği geliştiğinde, belli bir yaşa kadar normal büyüyen bir çocuğun boy artışında azalma saptanır. Büyüme hormonu eksik olan bir çocuk kısa boyludur, hafif kiloludur ve yüzü yaşına göre küçük gösterir. Bu çocuklar, ergenliğe geç girerler. Akranlarına göre her yıl daha az büyüdükleri için, bu fark her yıl daha da çok açılır.

Büyüme hormonu eksikliği düşünülen bir çocuğa, büyüme hormonu testleri yapılarak tanı konulur. Büyüme hormonu gece uykuda salgılanır. Bu nedenle, sabah alınan bir kan örneği yeterli olmaz, mutlaka, büyüme hormonu salgılanmasının değişik ilaçlarla uyarılmasını takiben alınan kan seviyelerinin ölçümüne dayanan, uyarı testleri dediğimiz testler tanı konması için uygulanmalıdır. Aç karnına, sabah yapılan bu testlerde, belirli aralıklarla alınan kan örneklerinde büyüme hormonunun ne kadar yükseldiği saptanır.

Büyüme Hormonu Eksikliği tanısı konulan çocuklarda sıklıkla beyin manyetik rezonans incelemesi (MRI) yapılarak eksikliğin nedeni anlaşılmaya çalışılır.

Büyüme hormonu tedavisinin devamlılığı neden önemlidir?

Araştırmalar göstermiştir ki, büyüme hormonunu düzenli her gün alan çocukların büyüme hızları daha iyi seyretmektedir. Bu nedenle kısa süreli zorunlu nedenler dışında mümkün olduğunca tedavi kesintisiz sürdürülmelidir.

Tedavi bedeli sosyal güvence kapsamında mıdır?

Sosyal güvenlik kurumu belli kriterler dahilinde büyüme hormonu ilaç bedelini karşılamaktadır. Bu kriterlerin SGK anlaşmalı bir hastaneden veya üniversite hastanesinden heyet raporu düzenlemek suretiyle tespit edilmesi koşuluyla sosyal güvenlik kurumu ilaç bedelini karşılamaktadır.

Tedavinin başarı ile devam ettiğini nasıl anlarız?

En önemli kriter büyüme hızının artmasıdır. Büyüme hormonu tedavisi başlandıktan sonra büyüme hızlanır. İlk yıllar daha iyi bir cevap var iken zamanla büyüme hızı bir miktar düşebilir. Tedavinin ilk 6 ayında doktorunuz büyüme hızını yeterli bulmaz ise tedaviyi sonlandırabilir.

Tedavinin yan etkileri var mıdır?

Büyüme hormonu tedavisi de diğer ilaçlar gibi Sağlık Bakanlığı ve dünyadaki yetkin sağlık kurumlarınca onaylanmış ve ruhsat verilmiş bir ilaçtır. Her ilaçta olduğu gibi büyüme hormonu tedavisi sırasında da istenmeyen yan etkiler görülebilir. Bunlar ilacın prospektüsünde ayrıntılı olarak yazılmıştır. Ciddi yan etkiler çok seyrektir (on binde birden az). Daha sık görülebilen yan etkiler genellikle ciddi olmayıp enjeksiyon bölgesinde reaksiyon, döküntü, kas ve eklem ağrıları, ödem gibi belirtilerdir. Çocuğunuz tedavi süresince bu etkiler bakımından doktorunuz tarafından takip edilecektir.


İlgili Etiketler

İlgili etiket bulunamamıştır.


Bu makale 12.11.2019 10:29:40 tarihinde eklenmiş ve toplam kere okunmuştur.