Merhaba herkese. Merak edenlere, staj alanını seçecek hemşirelik öğrencilerine, atanacak arkadaşlara detaylarla ameliyathane hemşireliğini anlatacağım. Evet dikkat ettiğiniz üzere detaylarla çünkü günlük hayatta olsun, meslek hayatınızda olsun sizi huzurlu ya da huzursuz eden şeyler detaylardır. Bu yazıyı sıkılmamanız adına keyifli bir yazı haline getirdim. Üç başlıkta yürüteceğim. Ameliyathanede çevre ve iletişim nasıldır? Ameliyathanede giyim kuşam nasıldır? Ameliyathane hemşiresi ne yapar? 

Ameliyathanede çevre ve iletişim nasıldır? İlk olarak bunu ele alacağım. Çünkü bu alanı tanıtan ve spesifikleştiren cevaplar burada yer alır. Şunu söylemeliyim ki diğer alanlarla karşılaştırdığımızda ameliyathane hemşireliği bambaşka bir meslek kalıyor diğerlerine göre. “Bu hemşirelikse diğerleri ne?” dedirtiyor insana. Ameliyathane hemşireliğini yapıp yapamayacağınızı sadece bu sorunun cevapları ile karar verebilirsiniz. Öncelikle birçok kişinin yapamam çünkü dediği nedeni yazmalıyım ki o da kapalı ortam olması. Ben güneş ışığı görmeden yapamam, beni strese sokuyor diyenler düşünmemeli. Aslında hastanenin birçok alanı güneş ışığından mahrumdur fakat ameliyathane bu işin zirvesi. Olsun ben LED ışıklarını güneş ışığı gibi hayal ederim diyenleri bekliyoruz daha çok bu alana. Ameliyathanede hasta yakınlarını görmez ve hastalarla çok fazla iletişim kurmazsınız. Doğru söylemek gerekirse hasta yakınları ile iletişim zorluğu yaşayanlar bu alanı çok seviyor (hasta yakınları alınmasın tamamen zorlandıkları için). Diğer bir husus saatlerce ayakta ve hareketsiz kalmaktır. Dört saat boyunca ayakta kalıyorsunuz ve saatlerce cerrahi alet tutabiliyorsunuz. Aslına bakarsınız evet ameliyathane hemşireliğinin en zor kısmı budur fakat alışıyor ve gayette sorun yapmadan mesleğinizi icra ediyorsunuz. Ayrıca sanıldığının aksine sabah vakaya giriyorsanız öğleden sonra sirküle olup oturabiliyorsunuz. Ama bazı kliniklerde olduğu gibi çayınız kahveniz ile oturabileceğinizi sanmayın. Pekâlâ, molalarınızda hemşire odasına gidip çayınızı içip geliyorsunuz da. Ameliyathane hemşireliğinde başka bir nokta şudur ki bazen sıkıcı, bazen stresli olabiliyor. Bunu gülümseyerek söylüyorum hastanenin en güzel geyikleri ameliyathanede olur çünkü insanlar o kadar sıkılır ki geyiğe sarar. Şimdi bunun başka örneğini veriyorum. Bir anda çok stresli bir ortama dönüşüp insanlar gerginlikten birbirine de sarabiliyor. Saman alevi gibi parlayanlar ya da uzun süre sinirli kalanlar burada çalışmakta zorlanabilir. Çünkü iki dakika içinde gerginlik yaşanıp bitebilir ama siz sinirinizi yaşamaya devam edersiniz. Kriz anlarını iyi yönetebilmeniz diğer alanlara göre daha önemlidir. Çünkü burada yaşanan krizler diğerlerine göre daha tehlikeli oluyor. Bu paragrafın sonunda şunu söylemeliyim ki gergin kişilerin olmaması gereken yerdir ameliyathane. Ayrıca ameliyathanenin diğer alanlardan 3-0 önde olduğu bir kısım var. Yüksek sesle müzik dinleyebiliyoruz. Evet, biliyorum kesinlikle çok önemli bir husustu. Söylemeden edemeyecektim. 

Giyim kuşamı neden ele aldım? Çünkü önemli bir sorun yatıyor bu noktada. Bone takıyor olmamız. Saçlarımız hava almıyor ve uzun sürede dökülmeye başlıyor ya da ciddi yağlanma sorunları yaratıyor. Maske ya da eldiven kullanmak hiçbir şekilde rahatsız etmiyor fakat lateks alerjisi gibi eldiven kullanımından etkilenenler için epey zorlu oluyor. Kıyafet olarak ameliyathanedeki günlük kıyafetleri kullanarak yıkama ve ütü derdiniz olmuyor. Bu kısma tüm sağlık çalışanları adına “ Yuppii!” yazıyorum. Evet, güldüğünüzü duyar gibiyim ama ne yapalım insan yoruluyor yahu. Bir de soğuk olması gibi bir problem var fakat aslına bakılırsa o kadar soğuk değil ve elbette ki hırka giyebiliyorsunuz. Yine de soğuktan çok fazla etkilenenlere biz pek önermiyoruz ameliyathaneyi. Başka alanlarda sıcacık daha mutlu olabilirsiniz. 

Görevler kısmına geldik. Bu kısmı işte detaysız anlatacağım çünkü klinikteki kadar görev çeşitliliği yoktur.  Ameliyathane hemşireliği sirküle ve scrub olarak ikiye ayrılır. Scrub hemşire vakaya girendir. Steril (bulaş olmayan)  kıyafetleri giyinir ve diğer ekip üyelerinin steril giyinmesine yardımcı olur. Vaka öncesi ameliyat setlerini, ameliyatta kullanılacak olan mayo masası dediğimiz steril masayı hazırlar. Cerrahi aletlerin sayımını vaka öncesi, sırası ve sonrası olmak üzere sirküle hemşire ile birlikte yapar. Cerrahi aletlerin ve malzemelerin sorumluluğu scrub hemşirededir. Yine aynı şekilde hastanın, malzemelerin ve diğer ekip üyelerinin sterilliğinin devamını gözler ve sürdürür.  Ameliyat boyunca cerrahın ihtiyacı olan malzemeyi hazırda tutar ve verir. Vaka sonunda malzemeleri toplar, sayar ve sterilizasyona gönderir. 

Peki sirküle hemşire ne yapar? Odanın hazırlanması sirküle hemşireye aittir. Hastanın malzemelerini temin eder. Gelen hastayı scrub hemşire ile karşılar ve kimlik doğrulaması yapar. Onamları, gerekli evrakların varlığını kontrol eder. Hastanın sorularını cevaplar ki bence bu önemli bir nokta. Zaten stresle gelen bir hastanın stresini, bilgisizliğini sürdürerek yükseltmemeliyiz. Stresle gelen hasta vakanın seyrini değiştirebilir. Ameliyat süresince steril alana malzeme temini sağlar. Yine aynı şekilde steril alandan çıkan kirli malzemeler, patoloji örnekleri gibi materyallerin organizasyonunu sağlar. Pataloji ve frozen örneklerini ilgili alana göndermek sirküle hemşirenin görevidir. Çevre organizasyonunu sağlamada gerekli cihazın getirilmesi, ışıkların ayarlanması gibi şeyler de yer alır. 

Bu yazının sonunda şunu söylemeliyim. Ameliyathane hemşireliğinin görevlerini, giyimi kuşamını ya da ameliyathanenin nasıl bir yer olduğunu genel ifadelerle birçok yerden okuyabilirsiniz. Ben deneyimlerime dayanarak sizi en çok etkileyecek, birçok yazıda bulamayacağınız, akla pek gelmeyen detaylarla ele almak istedim. Amacım olması gerekenin olmasına yardımcı olmak. Herkesin mutlu ve ait olduğu yerde olması dileğiyle...