Milyonlarca kişi, kan şekeri seviyelerini düşüren ve tip 2 diyabet tedavisinde yaygın olarak kullanılan metformin adlı ilacı kullanıyor. Ancak bu "mucize ilaç," yalnızca diyabeti kontrol altına almakla kalmıyor; aynı zamanda kanser büyümesini yavaşlatıyor, COVID-19 sonuçlarını iyileştiriyor ve iltihabı azaltıyor. Buna rağmen, bilim insanları şimdiye kadar ilacın tam olarak nasıl çalıştığını açıklamakta zorlanıyordu.  

Northwestern Üniversitesi tarafından yürütülen yeni bir araştırma, metformin’in mitokondrileri hedef alarak hücrelerin enerji üretim mekanizmasını geçici olarak etkilediğini ve bu yolla kan şekeri seviyelerini düşürdüğünü gösterdi.  

Araştırma, metformin'in mitokondrinin "kompleks I" adı verilen enerji üretim bölümünü bloke ettiğini ortaya koyuyor. Bu etki, hastalık ilerlemesine katkıda bulunan hücreleri hedef alırken sağlıklı hücrelere zarar vermiyor. Çalışma, **Science Advances** dergisinde yayımlandı.  

Araştırmanın baş yazarı Prof. Dr. Navdeep Chandel, "Bu çalışma, metformin'in nasıl çalıştığını daha net anlamamızı sağlıyor," dedi. Chandel, metformin'in mitokondrileri etkileyerek kan şekerini düşürdüğünü uzun süredir bilinen ancak tam olarak açıklanamayan bir mekanizmayı kanıtladıklarını belirtti.  

Metformin, Fransız geveni bitkisindeki bileşiklerden elde edilen ve 60 yılı aşkın süredir kullanılan bir ilaç. Dünya genelinde tip 2 diyabet hastalarının tedavisinde ilk tercih edilen ilaçlardan biri olarak öne çıkıyor. ABD’de, Ozempic gibi yeni diyabet ve kilo kaybı ilaçlarıyla birlikte kullanıldığı da görülüyor.  

Araştırmada, genetik olarak değiştirilmiş fareler kullanıldı. Bu fareler, metformin'in hedeflediği mitokondri kompleks I'i taklit eden ancak etkilenmeyen bir maya enzimi (NDI1) üretmek üzere tasarlandı. Çalışmada, metformin verilen normal farelerde kan şekeri seviyelerinin düştüğü, ancak NDI1 proteini taşıyan farelerde bu etkinin azaldığı gözlendi. Bu bulgu, metformin’in etkisinin büyük ölçüde mitokondri kompleks I’e bağlı olduğunu doğruladı.  

Chandel, metformin’in başka yolları da etkileyebileceğini ancak bunun için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu söyledi. Ayrıca, ilacın kanser ve iltihaplanma üzerindeki olumlu etkilerinin de aynı mekanizmayla ilişkili olabileceğini belirtti.  

Bu çalışma, metformin’in yalnızca bir diyabet ilacı olmadığını, aynı zamanda daha uzun ve sağlıklı bir yaşam için potansiyel bir araç olabileceğini ortaya koyuyor.  

Ancak bu tür ilaçları kullanmadan önce doktorunuza danışmanız gerekmektedir.