Bilim insanları, kısa süreli ozon solumanın yalnızca akciğerlere zarar vermekle kalmadığını, aynı zamanda ağızdaki mikropları da değiştirdiğini ortaya koydu. Araştırmaya göre bu etkilerden en çok erkekler risk altında.

Ozon, araç egzozları ve endüstriyel faaliyetler sonucu oluşan zehirli bir çevre kirleticisi olarak biliniyor. Solunum, sinir ve kalp-damar sistemine zarar verebilen ozon; KOAH, zatürre, astım, akciğer kanseri, hatta Alzheimer hastalığı gibi ciddi sağlık sorunlarıyla ilişkilendiriliyor. ABD Çevre Koruma Ajansı (EPA), ozonu akciğer hasarının önemli nedenlerinden biri olarak tanımlıyor.

Yeni bir araştırma, ozonun sadece akciğer fonksiyonlarını değil, ağız mikrobiyotasını da önemli ölçüde etkilediğini gösterdi. Çalışma, Environment & Health dergisinde yayımlandı.

Çalışmanın Detayları

Randomize kontrollü olarak yürütülen araştırmada 29 sağlıklı yetişkin, iki saat boyunca ya filtrelenmiş hava ya da yüksek dozda ozona (280 ppb) maruz bırakıldı. Denekler bu süre boyunca dinlenme ve egzersiz döngüleriyle (örneğin jumping jack hareketi) ozona eşit şekilde maruz kaldı.

Deney sonunda katılımcılara akciğer fonksiyon testleri (FEV1, FVC, PEF) yapıldı ve ağız mikrobiyomu örnekleri alındı. İki hafta sonra gruplar yer değiştirdi ve deney bir ayda tamamlandı. Katılımcıların yaş ortalaması 22 idi.

Bulgular

Ozon maruziyetinin ardından akciğer kapasitesinde belirgin düşüşler gözlendi:

FVC (maksimum nefes kapasitesi) %12 azaldı.

FEV1 (bir saniyede zorla çıkarılan hava hacmi) %12 düştü.

PEF (zirve nefes akımı) %14 azaldı.

Bu düşüşler özellikle erkeklerde belirgindi. Kadınlarda ise akciğer fonksiyonlarında anlamlı değişim görülmedi.

Mikrobiyom açısından da önemli değişiklikler yaşandı. Ağız içindeki mikrobiyal çeşitlilik %21-22 oranında azaldı. Özellikle diş çürükleri, diş eti hastalıkları ve ağız kanseriyle ilişkilendirilen bazı bakteriler baskılanırken, Treponema medium adlı bakteri sayısında erkeklerde %96, kadınlarda %135 artış gözlendi. Bu bakterinin ozon maruziyetiyle ilişkili akciğer fonksiyon kayıplarının göstergesi olabileceği düşünülüyor.

Sonuç

Araştırma, ozon maruziyetinin hem akciğer fonksiyonlarını hem de ağız mikrobiyotasını olumsuz etkilediğini ortaya koyuyor. Özellikle erkeklerin daha yüksek risk altında olduğu vurgulanıyor. Bilim insanları, ağız mikroplarındaki değişimlerin ozonun vücutta yarattığı zararlı etkilerin biyolojik bir göstergesi olabileceğini belirtiyor.