Almanya’da Seçim Günü - Bundestagwahl

23.02.2025 Pazar Alman Federal Parlamento (Deutscher Bundestag) seçimlerinin yapılacağı kritik bir gün. Tabiri caizse tüm Avrupa’nın ve Dünya’nın da gözü bu seçimlerde. 16 Yıllık Angela Merkel başbakanlığında görece stabil bir dönem geçiren ve gerek ekonomik gerek siyasi olarak oldukça gelişen Almanya’da COVID-19 pandemisi ve Rus-Ukrayna Savaşından kaynaklı artan gıda ve enerji fiyatlarından dolayı bir türlü işler yolunda gitmiyor. Çevresindeki bu global sorunlara bir de ekonomik daralma, göçmen sorunu ve bütçe planlamasındaki anlaşmazlıklar eklenince Almanya Federal Hükümeti geçtiğimiz aylarda güvenoylamasına gitti ve zaten azınlık hükümeti olarak pamuk ipliğiyle iktidarda olan SPD-Yeşiller/Birlik 90 ve Hür Demokratlar koalisyonu güvenoyu alamayarak düştü. Bugünkü seçimler öncesinde şu an muhalefette bulunan Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) ve Almanya için Alternatif Parti (AfD) anketlerde önde gidiyor. Bu partiler Almanya’daki göçmenlerin hakkında da karar alacakları için bu seçim oldukça önemli. Bu yazıyı daha iyi anlamak için bazı kavramları açıklamak gerekiyor.

Almanya Federal Cumhuriyeti: Almanya, Türkiye gibi mutlak merkezden yönetilen üniter bir devlet değildir. Eyalet sistemi (Bundesland) ile idare edilir. Her eyaletin kendi meclisi, yöneticisi, vergi sistemi ve kolluk kuvveti bulunmaktadır. Bugün eyalet olarak bildiğimiz Bavyera, Kuzey Ren- Westaflya, Saksonya gibi bölgeler aslında 19.yüzyıla kadar birer prenslikti ve bu prensliklerin en büyüğü Prusya Krallığı idi. Bugünkü ‘Bundesland’ sisteminin temeli Kayzer I. Wilhelm’in Prusya Kralı ve Alman Imparatoru olması ve Otto von Bismarck’ı 1861’de Şansöyle olarak atamasıyla atılmıştır.

Şansölye: Almanya ve Avusturya başbakanları için günümüzde kullanılan, kökeni Roma devlet sistemine dayanan isimdir. Kayzer’e danışmanlık eden kişi anlamına gelir. Günümüzde kayzerlik yani sezarlık-imparatorluk makamı kalmadı ancak şansölye ünvanı başbakan olarak devem etmektedir. Inglizce’deki ‘counsellor’ ile aynı kelimeye karşılık gelir, Almanca’da Kanzler (kadınlar için Kanzlerin) kullanılır. Ancak Türkçe genel olarak Fransızca etkisinde kaldığı için biz Şansölye diyoruz.

SPD (Almanya Sosyal Demokrat Partisi): Avrupa’nın en eski siyasi partilerinden birisidir. Şu anki Şansölye Olaf Scholz da SPD üyesidir. Genel olarak işçi sınıfının yanında bir parti olarak 1890’larda sosyalizme ve komunizme alternatif olarak kurulmuştur. Şu anki çizgisi işçilerin ve toplumda dezavantajlı olan kişilerin (Göçmenler, LGBTİ bireyleri vs) haklarını savunan parti olarak tanınmaktadır. 

Hristiyan Demokrat Birlik: Almanya’yı yıllarca yöneten Angela Merkel’in de partisi olan şu anki seçimlerin anketlere göre favori paritisidir. Vaatleri arasında geriye göç, süresiz sınır kontrolü (fiilen Schengen’den çıkış anlamına geliyor) ve çifte vatandaşlığın kaldırılması geliyor

Yeşiller Partisi: SPD çizgisine ek olarak Kyoto Protokolü ve Paris Konferansına alınan yeşil enerji, karbon ayak izini 0’a düşürme gibi çevreci vaatleri bulunuyor. 

Ve AfD (Almanya için Alternatif Parti): Çok açıklama yapmaya gerek yok. Almanya’nın neonazi çizgisindeki aşırı sağ partisi. Öyle ki bu parti ile Avrupa’nın diğer aşırı sağ partileri bile bir araya gelmek istemiyor. Ancak ilginç bir şekilde Almanya’daki Türk ve Polonyalı göçmenlerden hatırı sayılır bir destek alıyorlar. 

Evet bugün Almanya’da seçim günü. Seçim kampayaları genel olarak ekonomi ve düzensiz göçmenler ekseninde ilerliyor. Ancak Almanya’nın çözülmeyi bekleyen daha somut problemleri var. İşlerin bu kadar kötü gitmesine rağmen dünyanın hala 3. büyük ekonomisi konumunda olan Almanya’yı gelecekte bakalım neler bekliyor.