Türkiye ve dünyada, sağlıkta yapay zekâ kullanımının hızı göz kamaştırıyor. Küresel pazarı 2030’a kadar 200 milyar doları aşacak şekilde büyüyor; yıllık ortalama büyüme hızı ise %40 olarak öngörülüyor. Bu devasa ivme, sadece hastaneleri değil, çocuk hekimliğini bile dönüştürmeye başladı.

Sağlıkta yapay zekâ sayesinde dünyada ve ülkemizde çocuk hekimliği daha da önemli hale geliyor. Şuana kadar asistanlık seçiminde ülkemizde çocuk hekimliği geri planlarda tercih ediliyor iken artık sağlıkta yapay zekâ ile çocuk hekimliği çok daha tercih edilebilir, çok daha kıymetli, çok daha önemli, çok daha aranır hale gelerek diğer branşlardan farklılaşacak.

Küresel ve Türkiye’de Yapay Zekâda Sayısal Gerçekler

• Global Pazar: sağlıkta yapay zekânın sağlık sektöründeki piyasa değeri 2030’da 200 milyar doları geçecek; yıllık büyüme %40.
• Tasarruf Alanları: Robotik cerrahi sistemleriyle yılda 40 milyar dolarlık, sanal hemşirelik asistanlarıyla 20 milyar, ilaç dozu belirleme uygulamalarıyla 16 milyar, radyoloji görüntülerinden tanıyla 3 milyar dolara varan tasarruf potansiyeli var.
• Doğal Gelişim: Türkiye’de sağlıkta sağlıkta yapay zekâ şimdilik yaygın değil ama hızla yayılacağı ve sağlık hizmetlerinde ciddi gelişmeler sağlayacağı açık.

En Yaygın Kullanım Alanları—Hem Dünyada Hem Türkiye'de

1. Radyoloji, Kardiyoloji, Dahili Tıp: FDA tarafından onaylanan birçok sağlıkta yapay zekâ algoritması, görüntüleme ve tanıda etkin şekilde kullanılıyor.
2. Primer (Birinci Basamak) Sağlık Hizmetleri: EHR (Elektronik Sağlık Kayıtları), doğal dil işleme sayesinde tanı sürecini hızlandırıyor; hastalık risk tahmini %70–72 doğrulukla yapılabiliyor.
3. Kardiyoloji: AI destekli sistemlerle kalp krizi riski %90’a varan oranlarla tahmin edilebiliyor; giyilebilir cihazlarla uzaktan izleme yaygınlaşıyor.
4. Onkoloji & Patoloji: Görüntü teşhisinde ve tümör analizinde YZ, derin öğrenme ile patolojik tanıda insanı aşabiliyor.
5. Gastroenteroloji: AI destekli kolonoskopi ve biyopsi analizlerinde %80 doğruluğa kadar tanı öngörüsü mümkün.
6. Psikiyatri & Ruh Sağlığı: Chatbot ve sanal terapiler, depresyon ve anksiyete semptomlarını düşürmede etkili.

Çocuk Hekimleri İçin Neden Önemli?

• Doktor yükünü hafifletiyor: sağlıkta yapay zekâ, tanı süreçlerini kolaylaştırıp “kafa yormayı” azaltırken, çocuk hekimlerinin iletişim, tedavi planı ve aile ilişkisi gibi insani boyutlara daha fazla odaklanmasını sağlıyor.
• Erken tespit & önleyici yaklaşım: Örneğin sağlıkta yapay zekâ destekli sistemler; ateş, döküntü ya da beslenme-takip gibi verileri analiz edip erken uyarı gönderebilir—kriz büyümeden müdahale imkânı doğar.
• Eğitim ve güven artışı: Türkiye’de yapılan bir araştırmaya göre, doktorların sağlıkta yapay zekâyı benimsemesinde temel faktörler “güven”, “algılanan fayda” ve “kullanım kolaylığı” olarak öne çıkıyor.

Yapay Zeka ile birlikte Hangi Branşlar “Yok Olabilir”?

Öyle bir tablo çizmek doğru olmaz ama bazı roller evrilebilir:

• Rutin görüntü okuyucular (örneğin radyoloji gibi)—semi-otomatik modellere dönüşebilir.
• Veri girişiyle uğraşan klinik sekreterler veya raporlama personeli—metnin otomatik özetlenmesi ve raporların düzenlenmesi ile gereken insan emeği azalabilir.

Ancak unutulmamalı, sadece “iyi insan doktor” + “iyi yapay zekâ” kombinasyonu her zaman daha güvenli, sıcak ve etkili.

Yapay Zekanın Kullanım Kolaylıkları:

• Sağlıkta yapay zekâ destekli asistanlar, rutin sorulara anında yanıt vererek acil yoğunluğu azaltır.
• Görüntü yorumlama süresi kısalır, hasta bekleme süresi düşer.
• Uzaktan izleme ve kişiselleştirilmiş tedavi planları sayesinde hasta takibi daha sık ve hassas olur.

Yapay Zekanın Sağlık Politikalarına Katkılar:

• Devlet verileriyle birleşen yapay zekâ, salgın öngörüsü, kaynak planlaması ve erken uyarı sistemlerinin kurulmasına imkan tanır.
• DSÖ, sağlıkta yapay zekâ kullanımında “güvenlik, etkinlik ve veri gizliliği” temelli rehber ilkeler yayımladı; bu da politika yapıcılar için önemli bir yol haritası.

Çocuk Hekimliğinde Yapay Zekânın Önemi ve Veriler

1. Erken Tanı ve Risk Tahmini

• Çocuklarda doğumsal kalp hastalıklarının Yapay Zeka ile tespitinde %90’a yakın doğruluk elde edilebiliyor.
• Yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde Yapay Zeka tabanlı algoritmalar ile sepsis erken tanısı %85’e varan hassasiyetle yapılabiliyor. Bu, bebek ölüm oranlarını belirgin şekilde azaltıyor.

2. Radyoloji ve Görüntüleme

• Çocuk hastalarda beyin MR ve röntgen okumalarında Yapay Zekanın tanı koyma hızının uzman radyologlara göre %20-30 daha kısa olduğu, doğruluğunun ise benzer seviyede olduğu tespit edildi.
• Çocukluk çağı zatürre teşhisinde derin öğrenme tabanlı sistemler, akciğer röntgenlerini %92 doğrulukla analiz edebiliyor.

3. Acil Servis ve Enfeksiyonlar

• Çocuk acil serviste kullanılan Yapay Zeka tabanlı triyaj sistemleri, hasta önceliklendirmesinde %15 daha az hata yapıyor.
• RSV ve influenza (grip ve soğuk algınlığı) gibi solunum yolu enfeksiyonlarında, Yapay Zeka destekli burun sürüntü testleri klasik hızlı testlere göre %25 daha yüksek duyarlılık sağlıyor.

4. Kronik Hastalıkların Yönetimi

• Diyabetli (şeker hastalığı) çocuklarda, Yapay Zeka tabanlı insülin pompa sistemleri sayesinde hipoglisemi oranları %38 azaltılabiliyor.
• Astımda mobil Yapay Zeka uygulamaları ile çocukların atak ve kriz geçirme tahmini doğruluğu %80’e ulaşmış durumda.

5. Psikiyatri ve Gelişimsel Takip

• Yapay Zeka tabanlı konuşma analizleri ile otizm spektrum bozukluklarının 18 ay–2 yaş arası çocuklarda %80’in üzerinde doğrulukla erken tanısı yapılabiliyor.
• Çocuklarda depresyon ve dikkat eksikliği tanısında Yapay Zeka destekli taramalar, klasik ölçeklere kıyasla %20 daha yüksek duyarlılık göstermiştir.

SONUÇ: Türkiye İçin Nedir?

Yapay zekâ, çocuk hekimliğinde erken tanı, hızlı müdahale ve kişiselleştirilmiş tedavi açısından devrim niteliğinde. Hem ölümleri hem hastalıkları azaltıyor hem de hekimlerin iş yükünü hafifletiyor

Türkiye, sağlık verilerini toplama ve dijital altyapı kurma konusunda bazı ülkelere göre önde; bu yüzden yapay zekâda avantajlı bir pozisyona sahip. 

Ancak başarı için:

• Altyapı geliştirme,
• Eğitim,
• Etik ve yasal düzenlemeler,
• Veri güvenliği öncelikli olmalı.

Kısaca: 

• Sağlıkta 200 milyar dolarlık global pazar büyüyor.
• Robotik cerrahi, sanal hemşire ve tanı destekleri milyon dolarlık tasarruflar sağlıyor.
• Hekimlerinin yükü azalıyor, hasta bakımı daha etkili ve kişisel hale geliyor.
• Rutin işler dönüşüme girerken, doktor-insan ilişkisi ön plana çıkacak.
• Türkiye, iyi bir planlamayla sağlıkta yapay zekâda dünyada lider olabilir.